Рекламный баннер 990x90px ban1
Рекламный баннер 728x90px main1
Биһиги улууспутугар 2022 сыллаахтан олоххо киирбит Мэҥэ кэскилэ бырагырааманан оҕону иитииигэ үлэ лааҕырдара тэриллэн үлэлииллэр
Биһиги улууспутугар 2022 сыллаахтан олоххо киирбит «Мэҥэ кэскилэ» бырагырааманан оҕону иитииигэ үлэ лааҕырдара тэриллэн үлэлииллэр.
Улуус үөрэҕириигэ салалтатын оҕону иитиигэ уонна эбии үөрэхтээһиҥҥэ салаа сүрүн исписэлииһэ Анна Михайлова:
- Быйыл биһиги улууспутугар оҕону үлэнэн хааччыйыыга киэҥ далааһыннаах үлэ ыытылынна: Майанан, Хаптаҕайынан, Хорообутунан, Тараҕайынан, Дьаҥхаадынан, Харанан, Аллараа Бэстээҕинэн, Дьабыылынан барыта 145 оҕо хабылынна.
Кинилэртэн 14-тэн үөһээ саастаах 47 оҕо балаакканан лааҕырдарга сылдьар, толору аһынан-үөлүнэн хааччылынна. Күрүө тутуутугар, түөлбэлэри ырааһырдыыга, үрэх сүнньүн бөҕүн хомуйууга, дьон сынньанар сирдэрин бэлэмнээһиҥҥэ, ипподром күрүөтүн-хаһаатын саҥардыыга көхтөөх, күүстээх үлэни ыыттылар.
Хас биирдиилэрэ оҕоҕо көрүллэр үлэ төлөбүрүн алын кээмэйинэн 12 000 солкуобай хамнас ааҕыстылар, ону таһынан Дьарыктаах буолуу кииниттэн 5000 солкуобай эбии төлөбүрү ыллылар.
Оттон 14-гэр диэри саастаах оҕолор күнүскү лааҕырдарга тастан сылдьан, агро оскуолаларга сыһыарыллыбыт учаастактарга оҕуруот аһын үүннэриигэ кыттыстылар.
ТАРАҔАЙ НЭҺИЛИЭГЭР
Лааҕырдар үлэлэрин билсэ, Тараҕай нэһилиэгэр тахса сырыттыбыт. Бүгүн манна балаакканан лааҕыр үлэтэ түмүктэннэ. Туох үлэ барбытын Табаҕа орто оскуолатын педагог-организатора Мария Евсеева сырдатта:
- Биһиги "Айылгы" балаакканан лааҕырбыт уопсайа 15 оҕону хабан 20 күн үлэлээтэ. Кинилэр үксүлэрэ элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн ыччаттара, үлэлээн-хамсаан, хамнас аахсан дьонноругар улахан төһүү буоллулар. Итиэннэ нэһилиэктэрин тас көстүүтэ сэргэх, кэрэ көстүүлээх буоларын туһугар бэйэлэрин кылааттарын киллэрдилэр.
Оҕолорбут көмөлөрө үгүс. Улуус, нэһилиэк салалталара үчүгэй усулуобуйаны хааччыйдылар: ардахтаах күннэргэ оскуолабытыгар кэлэн хонон, эрдэттэн бэлэмнэммит сымнаҕас ороннорго утуйан сынньанан, суунан-тараанан, тото-хана аһаан үөрүүбүт улахан.
Р.А. Бурнашов аатынан Табаҕа орто оскуолатын 11 кылааһын үөрэнээччилэрэ Бурнашова Аля, Тарасова Вика, Билюкина Маша:
- Биһиги үс дьүөгэлиилэр тутуспутунан 20 күн лааҕырдаатыбыт: нэһилиэкпитин ырааһырдыыга үлэлээтибит уонна эргэрбит күрүөлэри уолаттары кытта көтүрүстүбүт. Айылҕаҕа балаакканан хоно сылдьан, доҕотторбутун кытта үөрэ-көтө үлэлиир олус үчүгэй. Күҥҥэ биэстэ аһаталлар, наһаа тотоойуу, минньигэс. Бэйэбитигэр саҥаны арыйдыбыт-биллибит, сайынныбыт.
Р.А. Бурнашов аатынан Табаҕа орто оскуолатын 8 кылааһын үөрэнээччилэрэ Диодор Елисеев, Павел Алексеев:
- Сарсыарда сэттэ чааска турарбытын маҥнай ыарырҕатар этибит. Ол эрэн кэлин үөрэммиппит, сөрүүнү баттаһа үлэлиир табыгастаах. Биһиги манна сылдьан көхтөөх кэлэктиип үлэтигэр, бириэмэни таба туһанарга үөрэннибит. Уонна биир саамай сүрүнэ – бүтэрбит үлэҥ түмүгүн көрөр астык. Үлэ кэнниттэн бары түмсэн, оонньуубут, күрэхтэһэбит, сүүрэбит-көтөбүт, кэпсэтэбит.
"Үлэлээбит хамнаспын туһалаахтык туттуом", - диир Диодор Елисеев. Оттон кыргыттар төрөппүттэрбитигэр көмөлөһөн, саҥа үөрэх дьылыгар тэринэрбитигэр туһа буолуо дэстилэр.
ХОРООБУТ НЭҺИЛИЭГЭР
Салгыы Хорообукка айаннаатыбыт. Манна хаһыс да сылын агрооскуола ситиһиилээхтик үлэлиир. Быйыл 14 саастарын ситэ илик оҕолор «Огурчик» бөлөҕүнэн оскуола учаастагар үүнээйилэри көрүүгэ көмөлөһөллөр. Кинилэр лааҕырдара күнүскү. Күҥҥэ үстэ аһыыллар. Күһүн аһынан аахсаллар.
Сайыҥҥы лааҕыр иитээччитэ Юбилина Скрябина кэпсиириттэн:
- Лааҕырбыт иккис сылын ситиһиилээхтик үлэлиир. 25 оҕо сылдьар, 4 тэпилииссэлээхпит, ону таһынан хаппыыста, пиэрэс, баклажан, моркуоп, сүбүөкүлэ, зелень, базилик уонна да атын элбэх иҥэмтиэлээх оҕуруот аһын үүннэриинэн дьарыктанабыт. Оҕолор уу куталлар, сыыс от ыраастыыллар, үүнээйини хайдах көрөн-харайан ас ыларга үөрэнэллэр.
Ону таһынан оскуолабыт агрономнара Мария Бугаева уонна Мария Егорова оҕолорбутун дьаабылака маһын, акация, облепиха, моонньоҕон, отон арааһын, хара кыталыгыттан – декоративнай суортарга тиийэ хайдах табыгастаахтык үүннэрэргэ анал үөрэхтээх дьон ис сүрэхтэрин ууран үөрэтэллэр. Олордуу үүнээйилэри атыылыыбыт, дьаарбаҥкаларга кыттабыт, нэһилиэнньэ хамаҕатык бүтэрэр. Дьаабылака маһа номнуо ас биэрэн эрэр, күһүн оҕолорбутугар биэриэхпит, оскуолаҕа туттарыахпыт. Үүннэрбит аспыт сүрүннээн бэйэбит оскуолабытыгар хаалар, остолобуойбутугар оҕолорбутун сибиэһэй оҕуруот аһынан күндүлүүбүт. Күһүөрү оскуола кэлэктиибэ мустан, соҕотуопкалары бэлэмниирбит үтүө үгэс буолла.
Үһүс лааҕыр – Барылас, Хорообуттан аҕыйах биэрэстэ.
Оҕолор бүтэн барбыттар. Агроном Марина Бугаева туох үлэ барбытын туһунан сырдаппытынан, улахан кылаас оҕолоро Барыласка барар суолу бөхтөн-сыыстан ыраастаабыттар, лааҕыр тула алдьаммыт күрүөнү оҥорбуттар, тула ырааһырдыы үлэтин ыыппыттар.
Барылас – нэһилиэк дьоно сөбүлүүр сирэ, манна тахсан дьон дьоро күннэрин бэлиэтииллэр, балыктыыллар, сынньаналлар, кыһынын оскуола оҕолоро тахсан айылҕаны үөрэтэллэр, туртастары аһаталлар, киһи кута-сүрэ тохтуур, айылҕа биир маанылаах дойдута.
Икки саха балаҕана, талахтан тутуллубут отуу, Суола үрэх үрдүгэр хатыҥ чараҥ быыһыгар турар, чахчы да, үтүө-мааны сиргэ оҕо үлэлиир-сынньанар, үүнэр-сайдар сирэ.
Оҕо дьарыктаах буолуутугар үлэнэн иитии бэлиитикэтэ биһиги улууспутугар тэрээһиннээхтик ыытылла турар. Дьону кытта алтыһан, күргүөмнээх үлэ дьолун билбит оҕо хаһан баҕарар сырдыкка, кэрэҕэ, олоххо күүстээх тардыһыылаах буолар.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун дьаһалтатын пресс-сулууспата
Улуус үөрэҕириигэ салалтатын оҕону иитиигэ уонна эбии үөрэхтээһиҥҥэ салаа сүрүн исписэлииһэ Анна Михайлова:
- Быйыл биһиги улууспутугар оҕону үлэнэн хааччыйыыга киэҥ далааһыннаах үлэ ыытылынна: Майанан, Хаптаҕайынан, Хорообутунан, Тараҕайынан, Дьаҥхаадынан, Харанан, Аллараа Бэстээҕинэн, Дьабыылынан барыта 145 оҕо хабылынна.
Кинилэртэн 14-тэн үөһээ саастаах 47 оҕо балаакканан лааҕырдарга сылдьар, толору аһынан-үөлүнэн хааччылынна. Күрүө тутуутугар, түөлбэлэри ырааһырдыыга, үрэх сүнньүн бөҕүн хомуйууга, дьон сынньанар сирдэрин бэлэмнээһиҥҥэ, ипподром күрүөтүн-хаһаатын саҥардыыга көхтөөх, күүстээх үлэни ыыттылар.
Хас биирдиилэрэ оҕоҕо көрүллэр үлэ төлөбүрүн алын кээмэйинэн 12 000 солкуобай хамнас ааҕыстылар, ону таһынан Дьарыктаах буолуу кииниттэн 5000 солкуобай эбии төлөбүрү ыллылар.
Оттон 14-гэр диэри саастаах оҕолор күнүскү лааҕырдарга тастан сылдьан, агро оскуолаларга сыһыарыллыбыт учаастактарга оҕуруот аһын үүннэриигэ кыттыстылар.
ТАРАҔАЙ НЭҺИЛИЭГЭР
Лааҕырдар үлэлэрин билсэ, Тараҕай нэһилиэгэр тахса сырыттыбыт. Бүгүн манна балаакканан лааҕыр үлэтэ түмүктэннэ. Туох үлэ барбытын Табаҕа орто оскуолатын педагог-организатора Мария Евсеева сырдатта:
- Биһиги "Айылгы" балаакканан лааҕырбыт уопсайа 15 оҕону хабан 20 күн үлэлээтэ. Кинилэр үксүлэрэ элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн ыччаттара, үлэлээн-хамсаан, хамнас аахсан дьонноругар улахан төһүү буоллулар. Итиэннэ нэһилиэктэрин тас көстүүтэ сэргэх, кэрэ көстүүлээх буоларын туһугар бэйэлэрин кылааттарын киллэрдилэр.
Оҕолорбут көмөлөрө үгүс. Улуус, нэһилиэк салалталара үчүгэй усулуобуйаны хааччыйдылар: ардахтаах күннэргэ оскуолабытыгар кэлэн хонон, эрдэттэн бэлэмнэммит сымнаҕас ороннорго утуйан сынньанан, суунан-тараанан, тото-хана аһаан үөрүүбүт улахан.
Р.А. Бурнашов аатынан Табаҕа орто оскуолатын 11 кылааһын үөрэнээччилэрэ Бурнашова Аля, Тарасова Вика, Билюкина Маша:
- Биһиги үс дьүөгэлиилэр тутуспутунан 20 күн лааҕырдаатыбыт: нэһилиэкпитин ырааһырдыыга үлэлээтибит уонна эргэрбит күрүөлэри уолаттары кытта көтүрүстүбүт. Айылҕаҕа балаакканан хоно сылдьан, доҕотторбутун кытта үөрэ-көтө үлэлиир олус үчүгэй. Күҥҥэ биэстэ аһаталлар, наһаа тотоойуу, минньигэс. Бэйэбитигэр саҥаны арыйдыбыт-биллибит, сайынныбыт.
Р.А. Бурнашов аатынан Табаҕа орто оскуолатын 8 кылааһын үөрэнээччилэрэ Диодор Елисеев, Павел Алексеев:
- Сарсыарда сэттэ чааска турарбытын маҥнай ыарырҕатар этибит. Ол эрэн кэлин үөрэммиппит, сөрүүнү баттаһа үлэлиир табыгастаах. Биһиги манна сылдьан көхтөөх кэлэктиип үлэтигэр, бириэмэни таба туһанарга үөрэннибит. Уонна биир саамай сүрүнэ – бүтэрбит үлэҥ түмүгүн көрөр астык. Үлэ кэнниттэн бары түмсэн, оонньуубут, күрэхтэһэбит, сүүрэбит-көтөбүт, кэпсэтэбит.
"Үлэлээбит хамнаспын туһалаахтык туттуом", - диир Диодор Елисеев. Оттон кыргыттар төрөппүттэрбитигэр көмөлөһөн, саҥа үөрэх дьылыгар тэринэрбитигэр туһа буолуо дэстилэр.
ХОРООБУТ НЭҺИЛИЭГЭР
Салгыы Хорообукка айаннаатыбыт. Манна хаһыс да сылын агрооскуола ситиһиилээхтик үлэлиир. Быйыл 14 саастарын ситэ илик оҕолор «Огурчик» бөлөҕүнэн оскуола учаастагар үүнээйилэри көрүүгэ көмөлөһөллөр. Кинилэр лааҕырдара күнүскү. Күҥҥэ үстэ аһыыллар. Күһүн аһынан аахсаллар.
Сайыҥҥы лааҕыр иитээччитэ Юбилина Скрябина кэпсиириттэн:
- Лааҕырбыт иккис сылын ситиһиилээхтик үлэлиир. 25 оҕо сылдьар, 4 тэпилииссэлээхпит, ону таһынан хаппыыста, пиэрэс, баклажан, моркуоп, сүбүөкүлэ, зелень, базилик уонна да атын элбэх иҥэмтиэлээх оҕуруот аһын үүннэриинэн дьарыктанабыт. Оҕолор уу куталлар, сыыс от ыраастыыллар, үүнээйини хайдах көрөн-харайан ас ыларга үөрэнэллэр.
Ону таһынан оскуолабыт агрономнара Мария Бугаева уонна Мария Егорова оҕолорбутун дьаабылака маһын, акация, облепиха, моонньоҕон, отон арааһын, хара кыталыгыттан – декоративнай суортарга тиийэ хайдах табыгастаахтык үүннэрэргэ анал үөрэхтээх дьон ис сүрэхтэрин ууран үөрэтэллэр. Олордуу үүнээйилэри атыылыыбыт, дьаарбаҥкаларга кыттабыт, нэһилиэнньэ хамаҕатык бүтэрэр. Дьаабылака маһа номнуо ас биэрэн эрэр, күһүн оҕолорбутугар биэриэхпит, оскуолаҕа туттарыахпыт. Үүннэрбит аспыт сүрүннээн бэйэбит оскуолабытыгар хаалар, остолобуойбутугар оҕолорбутун сибиэһэй оҕуруот аһынан күндүлүүбүт. Күһүөрү оскуола кэлэктиибэ мустан, соҕотуопкалары бэлэмниирбит үтүө үгэс буолла.
Үһүс лааҕыр – Барылас, Хорообуттан аҕыйах биэрэстэ.
Оҕолор бүтэн барбыттар. Агроном Марина Бугаева туох үлэ барбытын туһунан сырдаппытынан, улахан кылаас оҕолоро Барыласка барар суолу бөхтөн-сыыстан ыраастаабыттар, лааҕыр тула алдьаммыт күрүөнү оҥорбуттар, тула ырааһырдыы үлэтин ыыппыттар.
Барылас – нэһилиэк дьоно сөбүлүүр сирэ, манна тахсан дьон дьоро күннэрин бэлиэтииллэр, балыктыыллар, сынньаналлар, кыһынын оскуола оҕолоро тахсан айылҕаны үөрэтэллэр, туртастары аһаталлар, киһи кута-сүрэ тохтуур, айылҕа биир маанылаах дойдута.
Икки саха балаҕана, талахтан тутуллубут отуу, Суола үрэх үрдүгэр хатыҥ чараҥ быыһыгар турар, чахчы да, үтүө-мааны сиргэ оҕо үлэлиир-сынньанар, үүнэр-сайдар сирэ.
Оҕо дьарыктаах буолуутугар үлэнэн иитии бэлиитикэтэ биһиги улууспутугар тэрээһиннээхтик ыытылла турар. Дьону кытта алтыһан, күргүөмнээх үлэ дьолун билбит оҕо хаһан баҕарар сырдыкка, кэрэҕэ, олоххо күүстээх тардыһыылаах буолар.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун дьаһалтатын пресс-сулууспата
830
Рекламный баннер 728x90px main2
Рекламный баннер 240x200px right1
Рекламный баннер 240x200px right2
Рекламный баннер 240x200px right3
Разработка -
