УЛУУСПУТ ТЭРИЛЛИБИТЭ 94 СЫЛА
Олунньу 10 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас улууһа төрүттэммит күнүнэн киэҥ хабааннаах тэрээһиннэр ыытылыннылар. Ол курдук, сарсыардаттан уопсастыбаннас сахалартан бастакы академик В.П. Ларионов төрөөбүтэ 86 сылынан төрөөбүт дойдутугар 1-кы Тыыллыма нэһилиэгэр, Майа сэлиэнньэтигэр уонна Дьокуускай куоракка ахтыы оҥордулар, ону тэҥэ улууспут, өрөспүүбүлүкэбит сайдыытыгар улахан өҥөлөөх салайааччыларбыт С.З.Борисов уонна В.В. Скрябин бүүстэригэр тыыннаах сибэкки дьөрбөтүн уурдулар.
Күн иккис аҥаарыгар Майа сэлиэнньэтигэр Д.Ф. Ходулов аатынан Култуура киинигэр улуус дьаһалтатын салалталара ааспыт сыллааҕы үлэлэрин түмүгүнэн быыстапкалары туруоран сырдаттылар.
Тэрээһин үөрүүлээх чааһа Мэҥэ Хаҥалас улууһа төрүттэммитэ 94, улууспут бастакы баһылыга Василий Васильевич Скрябин төрөөбүтэ 80 сылларын бэлиэтиир уонна Арассыыйаҕа Дьиэ кэргэн, өрөспүүбүлүкэҕэ Оҕо саас сылларын, улууспутугар Тыа хаһаайыстыбатын иккис сылын саҕалыыр үөрүүлээх тэрээһин буолла.
1930 сылтан саҕалаан улууспут историятын сырдатар тэттик киинэни көрдүбүт, саалаҕа мустубут дьон өрө көтөҕүллүүлээхтик улууспут Өрөгөйүн ырыатын толордулар. Баһылык Дмитрий Тихонов бар дьонугар-сэргэтигэр эҕэрдэ тылы этэн туран, дакылаат туруорда. Улуус дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Иннокентий Андросов, ытык киһибит, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Матвей Мучин, Ил Түмэн дьокутаата Андрей Находкин эҕэрдэлээтилэр.
Тэрээһин бастакы чааһа Саха Өрөспүүбүкэтин судаарыстыбаннай, уопсастыбаннай диэйэтэлэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Мэҥэ Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо Василий Васильевич Скрябин 80 сылыгар ананна. Кини үлэтин-хамнаһын, ситиһиилэрин билиһиннэрэр киинэ көрдөрдүлэр. Кини аатын сүгэр Чүүйэ орто оскуолатыгар оскуола оҕолорун икки ардыларыгар ыытыллыбыт улуустааҕы Мин - баһылыкпын дьыалабыай оонньуу кыайыылаахтарын ааттаатылар.
Ол курдук, III үктэли М.П.Габышев аатынан Балыктаах орто оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ Тит Артемьев, II үктэли В.П. Ларионов аатынан Майа орто оскуолатын 8-с кылааһын үөрэнээччитэ Андрей Расторгуев, I үктэли кыайыылааҕа В.В. Скрябин аатынан Чүүйэ орто оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ Давид Романов ылары ситистилэр.
Кылаан чыпчаал кыайыылааҕынан И.М. Романов аатынан Төхтүр орто оскуолатын 8-с кылааһын үөрэнээччитэ Алгыс Попов таҕыста уонна уонна Басхан өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэхтэһиигэ улууһун аатын көмүскүү барар чиэскэ тигистэ. Кинини улуус баһылыга Дмитрий Тихонов эҕэрдэлээн наҕараадатын туттарда уонна өрөспүүбүлүкэҕэ улууһун аатын чиэстээхтик көмүскүүрүгэр баҕарда.
Үөрүүлээх бэлиэ күн улууспут сайдыытыгар кылааттарын, сыраларын уурбут, үлэни өрө туппут дьоһун дьоммутугар наҕараадалары туттардылар.
Улууспут сайдыытыгар улахан кылааттарын иһин "Мэҥэ Ханалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо" бочуоттаах аата иҥэрилиннэ:
- Аргунов Александр Никитичка, норуот үөрэҕириитин туйгунугар, РСФСР үөрэҕириитин министиэристибэтин "Учууталлар учууталлара" бочуот бэлиэтин хаһаайыныгар, РСФСР спордун бэтэрээнигэр, Тараҕай нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Борисов Иван Ивановичка, урбаанньыкка, меценакка, попечительга, алын уонна орто урбааны сайыннарыыга кылаатын иһин Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын бириэмийэтин хаһаайыныгар, Төҥүлү нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Емельянова Мария Егоровнаҕа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин гражданскай уопсастыбаннаһын туйгунугар, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ыччат бэлиитикэтин туйгунугар, саллааттар уонна матростар төрөппүттэрин Өрөспүүбүлүкэтээҕи уопсастыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлигэр, Мэлдьэхси нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Захаров Александр Петровичка, Знание уопсастыба "Признание заслуги общества бочуот бэлиэтин хаһаайыныгар, Майа сэлиэнньэтин бочуоттаах олохтооҕор;
- Колесова Тамара Семеновнаҕа, Гражданскай килбиэн анал бэлиэ хаһаайыныгар, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгунугар, Баатара нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Родионов Константин Константиновичка, Арассыыйа Федерациятын уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитигэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгунугар, Гражданскай килбиэн анал бэлиэ хаһаайыныгар, "Саха сирин киэн туттуута" норуот бириэмийэтин хаһаайыныгар, Бүтэйдээх нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Санников Афанасий Петровичка, Социалистическай куоталаһыы кыайыылааҕар, "Пятилетка эдэр гвардееһа" бэлиэ хаһаайыныгар, Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын бэтэрээнигэр, Бэдьимэ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Семенова Лариса Иннокентьевнаҕа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгунугар, "Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй култуурата уонна успуортун сайдыытыгар өҥөлөрүн иһин" анал түөскэ кэтиллэр бэлиэ хаһаайыныгар, бастакы Тыыллыма нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕор;
- Степанов Иван Дмитриевичка, "Пятилетка эдэр гвардееһа", "Саха Өрөспүүбүлүкэтин автомобильнай транспорын бочуоттаах үлэһитэ", Ф.К. Попов аатынан "Патриот сүрэҕэ" түөскэ кэтиллэр бочуот бэлиэлэр хаһаайыныгар, Нөөрүктээйи нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор;
- Федорова Клавдия Ивановнаҕа, Гражданскай килбиэн анал бэлиэ хаһаайыныгар, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын туйгунугар, Алтан нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕор.
Мэнэ Аат Бочуот кинигэтигэр киирдилэр:
- Зоя Верховцева, Доллу нэһилиэгин Тумул тыа хаһаайыстыбатын потребительскай кэпэрэтиибин үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыа хаһаайыстыбатын туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыа хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ.
- Василий Дьяконов, Догдоҥо нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, үлэ бэтэрээнэ.
- Прокопий Макаров, Нөөрүктээйи нэһилиэгин дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, Нөөрүктээйи нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.
- Николай Свинобоев, ат спордун тренерэ, Мөҥүрүөн нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.
- Фаина Скрябина, Ходоро нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна.
- Петр Тихонов, Моорук нэһилиэгин олохтооҕо, үлэ бэтэрээнэ.
- Павел Цыпандин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ОДьКХ Мэҥэ Хаҥаластааҕы салаатын учаастак маастара, СӨ олох-дьаһах хомунаалынай хаһаайыстыбатын бочуоттаах үлэһитэ, уу хаһаайыстыбатын туйгуна.
- Анатолий Чичахов, Майатааҕы бастакы партийнай тэрилтэ маҥнайгы сэкирэтээрэ, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, коммунистическай партия бэтэрээнэ, ССРС гражданскай оборонатын туйгуна.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай экэнэмиичэскэй сайдыытыгар, судаарыстыбаннаһын бөҕөргөтүүгэ өр сыллаах сыралаах үлэлэрин, норуот олоҕун уйгутун үрдэтиигэ тус кылааттарын иһин Гражданскай килбиэн анал бэлиэнэн Хорообут нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ытык кырдьаҕаһа Александр Андреев, Бүтэйдээх нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Саха Өрөспүүбүлүкэтин идэлээх сойуустарын хамсааһынын бэтэрээнэ, Арассыыйа Федерациятын Үлэ бэтэрээнэ мэтээл хаһаайына Валерий Филиппов, Арассыыйа Федерациятын уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна Татьяна Стручкова наҕараадаланнылар.
Ил Дархан Махтал суругун Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах олохтооҕо, Тумул ТХПК бэрэссэдээтэлэ Таисия Десяткина, Мэҥэ Хаҥалас улууһун баһылыгын кыһыл көмүс чаһылаах грамотатын улуус дьаһалтатын үлэ хаамыытын хонтуруоллуур сүрүн исписэлииһэ Анна Стручкова уонна хонтуруоллуур-суоттуур балаататын аудитора Василиса Эверстова, спорду, чөл олоҕу көҕүлээччи Анатолий Никифоров туттулар.
Бастыҥ аҕа сүбэһит дьонунан Доллу нэһилиэгин Тумул ТХПК бэрэссэдээтэлэ, Арассыыйа Федерациятын тыа хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Десяткина Таисия Васильевна уонна Мэҥэ Хаҥалас улууһун киин балыыһа анестезиолог-реаниматолог бырааһа, Арассыыйа Федерациятын доруобуйа харыстабылын туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх бырааһа Плотников Роман Романович, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР култууратын туйгуна, Мэҥэ Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо Афанасьева Тамара Романовна ааттаннылар.
Наҕараадаламмыт, бэлиэтэммит дьоммутун өссө төгүл итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. Инникитин даҕаны үгүс ситиһиилэри, үлэҕит-үөрэххит таһаарыылаах буоллун, төрөөбүт дойдубут сайдарын, чэчирии үүнэрин туһугар түмсүүлээхтик үлэлиэҕиҥ-хамсыаҕыҥ, айыаҕыҥ-тутуоҕуҥ.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун дьаһалтатын пресс-сулууспата
